Werken met kinderen of jongeren, kan dat?
Het simpele antwoord op bovenstaande vraag is: nee. Kinderarbeid is in België verboden voor minderjarigen jonger dan 15 jaar, die nog niet hun eerste twee jaren voltijds middelbaar onderwijs hebben afgerond. Vanaf dan kunnen ze als jobstudent of werkstudent aan de slag – meer details daarover vind je in onze FAQs. Maar op filmsets en podia zijn kinderen soms wél gevraagd. Hoe werkt dat dan?
De uitzonderingen
Op dit verbod op kinderarbeid bestaan twee uitzonderingen. Activiteiten die passen binnen het kader van de opvoeding of vorming van het kind is de eerste uitzondering: een kind mag bijvoorbeeld meehelpen in het huishouden, of met de muziekschool een optreden geven, zonder dat je hiervoor toestemming moet vragen.
De tweede uitzonderingsmaatregel werd ingevoerd omdat kinderen steeds vaker worden betrokken bij culturele en artistieke activiteiten, en deze regel is dus het interessantste voor onze sector. In een aantal welomschreven omstandigheden geldt het verbod op kinderarbeid niet. Kinderen mogen meewerken als acteur, figurant, zanger, muzikant, danser of model. Dat kan voor een voorstelling zijn (bijvoorbeeld een ballet, opera, circusvoorstelling,…) of voor dans- zang of andere podiumwedstrijden. Ook opnames voor film, televisie, radio of reclame zijn toegestaan. Als model kunnen kinderen deelnemen aan fotosessies en modeshows.
Maar eerst toestemming vragen...
Bovenstaande uitzonderingen kunnen niet geregeld worden via een SBK zoals Amplo. Wij kunnen geen arbeidscontracten maken voor kinderen en jongeren onder de 15 jaar. Hieronder kan je lezen hoe je dit wel kan regelen.
Verder nog belangrijk: voor deze activiteiten moet je wel op voorhand toestemming vragen en krijgen! Er moet iemand worden aangesteld die op de “werkvloer” de kinderen begeleidt en toeziet dat aan alle “arbeidsvoorwaarden” wordt voldaan (zie hieronder). Deze persoon moet ook de aanvraag tot afwijking op het verbod indienen bij de Algemene Directie Toezicht op de Sociale Wetten van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, ten laatste één maand voor aanvang van de activiteit. Wanneer een (deel van de) activiteit tijdens de schooluren plaatsvindt, moet bovendien de directeur van de school van het kind deze aanvraag mee ondertekenen. Je moet daarbij zeer goed kunnen motiveren waarom de activiteit niet buiten de schooluren kan doorgaan, zeker wanneer het om puur commerciële prestaties gaat.
Tenslotte moeten uiteraard de ouders of voogd van het kind toestemming geven.
Extra voorwaarden
Ook wanneer de afwijking wordt toegestaan, zijn er een aantal strikte voorwaarden wanneer je met kinderen werkt. Afhankelijk van hun leeftijd mogen kinderen maar een beperkt aantal dagen aaneensluitend werken, voor een maximum aantal dagen per jaar. Het aantal uren is evenzeer beperkt, en ze moeten voldoende pauzes krijgen.
Op het aanvraagformulier moet je verder precies omschrijven wat voor geschenken of vergoeding het kind krijgt voor de prestatie. Wanneer het om geld gaat, moet de persoon die de aanvraag indient, dit storten op een geblokkeerde spaarrekening op naam van het kind. Dat geld mag pas vrijkomen op het moment dat het kind 18 jaar wordt. Zo’n vergoeding wordt niet als loon beschouwd: er moeten dus ook geen sociale bijdragen op worden betaald.
Meer weten?
Meer inlichtingen over de werktijden, toegestane vergoedingen en andere voorwaarden kan je vragen bij je regionale bureau voor Toezicht op de Sociale Wetten – je vindt het overzicht hier. Bij hen kan je ook de brochure “Wegwijs in de reglementering op kinderarbeid” aanvragen.