De vzw, wat kan je er mee?
In de (socio-)culturele en creatieve sectoren worden met regelmaat vzw’s opgericht. Het is van groot belang om dit enkel te doen wanneer deze organisatievorm echt geschikt is voor jouw doeleinden. Vzw’s worden niet altijd gebruikt waarvoor ze dienen. AMPLO zet de belangrijkste aandachtspunten op een rij.
Is een vzw iets voor mij?
Een vzw is in de eerste plaats een goed idee wanneer je als collectief een aantal dingen wil vereenvoudigen: facturen sturen naar een organisator, geldstromen uit verschillende hoeken beheren en die (zowel juridisch als fiscaal) gescheiden houden van het persoonlijke vermogen van de leden. De aansprakelijkheid van de personen achter de vzw wordt zo aanzienlijk ingeperkt.
Vereniging zonder winstoogmerk – what’s in a name?
Vereniging
Een vzw bestaat steeds uit meerdere personen die samen een bepaald maatschappelijk doel nastreven. Een vzw oprichten kan dus nooit in je eentje. In principe moeten er minstens twee oprichters en één lid zijn vooraleer er sprake kan zijn van een vereniging.
De oprichting van een vzw wordt officieel gemaakt in een oprichtingsakte. Een onderdeel van die akte zijn de statuten. Die hebben als doel om informatie te verstrekken over de identiteit van de stichters, de bevoegdheden van de algemene vergadering en de wijze van benoeming, ambtsbeëindiging en afzetting van de bestuurders. Maar het allerbelangrijkste in de statuten is de omschrijving van het maatschappelijk doel van de vereniging. Middelen van de vzw kunnen immers enkel aangewend worden voor de doelen waarvoor de vzw werd opgericht.De stichtende leden vormen het dagelijkse bestuur van de vzw. Ze hebben stemrecht op de algemene vergadering die minstens één keer per jaar moet ingericht worden. Het is dus belangrijk om goed na te denken over wie er als oprichter in de vzw zit en op welke manier jullie beslissingen zullen nemen.
Er kunnen steeds nieuwe leden toetreden tot de vzw. Wie lid kan worden, op welke manier, en of er al dan niet lidgeld moet betaald worden, wordt ook bepaald in de statuten.
Zonder winstoogmerk
Een vzw streeft een positieve verandering in de maatschappij na. Het heeft een maatschappelijk relevant doel en mag dus niet gebruikt worden om handel te drijven of als fiscaal voordelig alternatief voor het oprichten van een bedrijf. Het doel van de vzw en de middelen die gebruikt worden om dit te bereiken, staan wederom in de statuten omschreven.
Betekent dit dat je geen winst mag maken met een vzw? Jawel! Om het vzw-project staande te houden, kan het zelfs essentieel zijn dat er winst wordt geboekt. Die winst mag enkel niet worden uitgekeerd aan de leden, maar dienst als investeringsmateriaal voor de projecten van de vzw. Zo kan je als band bijvoorbeeld materiaal aankopen (dat dan eigendom is van de vzw). Of je kan de leden ook uitbetalen voor een optreden via AMPLO-contracten.
Hulp op maat
Dit artikel laat nog tal van vragen onbeantwoord: kan mijn vzw best BTW-plichtig zijn? Welke verzekeringen moet ik afsluiten? Welke bepalingen neem ik zeker op in mijn statuten? Hoe ziet de praktische kant van de oprichting er precies uit? Wat zijn mijn verplichtingen na de oprichting?
We verwijzen je hiervoor graag door naar Scwitch. Deze organisatie ondersteunt socioculturele organisaties in hun zakelijk beheer. Op hun website vind je heel veel praktische info over de oprichting van een vzw en een statutenbouwer om zelf aan de slag te gaan. Je kan ook een afspraak maken voor hulp op maat.